به نقل از «خبرآنلاین»

ضرورت تفکیک پرونده رابطه سنتی های قم و الازهر از پروژه آشتی سیاسی ایران با مصر/ یادداشت سید علی بطحایی

تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۶۵۲۷۰

به گزارش «مبلغ»_ عنوان« ضرورت تفکیک پرونده رابطه سنتی های قم و الازهر از پروژه آشتی سیاسی ایران با مصر» به قلم سید علی بطحائی این گونه آورده است:

گزافه نیست اگر ادعا کنیم بیشترین آسیب را از تیرگی روابط دیپلماتیک ایران با مصر را اسلام سنتی خورد. میراث سترگی که آیت الله بروجردی به سختی بنا کرد، با سست شدن روابط تهران – قاهره به یکباره فروریخت .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنوز میوه های شیرین همگرایی این نهال با برکت، در قم و الازهر به بار ننشسته بود که پارامتر سیاست، این حلاوت را تلخ کرد.

نباید بار دیگر از سوراخ افت و خیز روابط تهران – قاهره نیش خورد و روابط سنتی الازهر با قم را به روابط سیاسی ایران و مصر گره زد. چند صباحی است که زمزمه برقراری رابطه مجدد ایران و مصر در دستور کار سیاست خارجی ایران قرار گرفته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی درباره ضرورت جداسازی روابط دو نهاد سنتی قم و الازهر از این آشتی دیپلماتیک و لزوم تفکیک تعاملات اسلام سیاسی از اسلام سنتی اشاراتی خواهیم داشت.

یکم: تجربه ۷۰ سال رابطه حوزه علمیه قم با جامعه الازهر الشریف حاوی درس های مهمی است. حلاوت فتوای بی نظیر شیخ محمود شَلتُوت، پس از سردی روابط دیپلماتیک تهران – قاهره توسط جانشین او، محمد بیصار تلخ شد. بیصار و قرضاوی در اقدامی رسانه ای این فتوا را باطل کردند. تقریبا ۵۰سال است که این فتوا در الازهر، طرفداری ندارد و تنها برخی خوش خیالان به آن دل خوش کرده اند. در پی تحولات ژئوپولتیک سیاسی (که لزوما منفی هم نیستند) دارالتقریب مصر تعطیل و از نشر کتب شیعه در مصر جلوگیری شد. فریادهای همگرایانه عبدالمنعم سعید هم اثری نکرد. امروزه جای تقریب محمدتقی قمّی تنها در کتابخانه های تاریخ است و جای آن عکس های یادگاری مشایخ الازهر و بزرگان سنتی قم، تنها در موزه هاست و نه میدان عمل.

دوم: آنچه در تحولات دیپلماتیک کمتر مورد توجه قرار می گیرد، نگاه جریانی به جایگاه روابط نهادهای دینی و فرهنگی است. غلبه اصلی در روابط کشورها، عموما با قدرت چانه زنی سیاسی دولت هاست و نگاه جریانی جایگاهی ندارد. اگر اندک زاویه دید جریانی در تعامل سیاسی لحاظ شود و خرده جریانات فرهنگی و دینی استقلال عمل داشته باشند، می توانند از فراز و فرودها مناسبات سیاسی مصون مانده و آسیبی به فرهنگ، هویت و روابط پایدار نهادهای مستقل دینی نخواهد خورد .

سوم: الازهر که در کش و قوس تاریخ ۱۰۰۰ ساله خود، طوفان‌های فراوانی را در بالا و پایین شدن سیاست دیده و در سالهای اخیر در لاک سیاست گریزی عزلت گزیده و فارغ از نظام های سکولار، پادشاهی و سیاسی، امور سنتی خود را در ساحلی امن و دور از سیاست پیش می برد. هر چند قاطبه حوزه سنتی قم، بدنه اسلام سیاسی را برگزیده، ولی هنوز هم هستند طیف ها و افرادی که بسان مرحوم آیت الله بروجردی مشی می کنند و در عزلت از سیاست پیشگی، به امور علمی و تقریبی با الازهر دلمشغولند.

چهارم. مناسبات ایران با مصر هرگز تفاهمی دوستانه نبود. پس از سال ۱۹۴۵و کاریزمای عبدالناصر و رشد پان‌عربیسم و قرار گرفتن مصر در آغوش شوروی، نخستین تیرگی روابط با ایران بوجود آمد. هر چند به قدرت رسیدن سادات در سال ۱۹۷۰تیرگی روابط را برای مدتی کم کرد، ولی سال ۱۹۷۹نقطه‌ عطفی در روابط طرفین بود. پس از استقرار جمهوری‌ اسلامی ایران و تصمیم قاهره برای استقبال از محمدرضا پهلوی در آسوان و عادی‌سازی روابط مصر با رژیم‌ صهیونیستی در کمپ دیوید به تیرگی کامل روابط با تهران منتج شد. در طی دهه‌ ۱۹۸۰حمایت نظامی ایران از حماس و جهاد اسلامی در غزه، افزایش تهدیدات امنیتی مصر و حمایت قاهره از صدام در جنگ ۸ساله، چهل سال تیرگی روابط سیاسی بین دو کشور را رقم زد. برپایی دولت اخوان‌ با انتخاب مرسی می توانست به نزدیکی دو قدرت اسلامی کمک کند و ایران از این نظر، از تحولات سیاسی در مصر استقبال کرد. همه می دانند که عمق اختلافهای کلامی و راهبردی دو کشور مخصوصا در جنگ داخلی سوریه سبب شد که هر گونه تلاش برای روابط پایدار با مصر با شکست رو به روست. فارغ از روابط ایران و مصر، نزدیکی قاهره و ریاض به دلایل ایدئولوژی و سیاسی، از گذشته مانع اصلی هر گونه نزدیکی روابط مصر با ایران بوده است. همه این پارامترها، عوامل مزاحم برای برقراری روابط تهران – قاهره و شکست رابطه الازهر و قم هستند.

النهایه: با توجه به مطالب پیش گفته و کثرت متغیرهای مزاحم سیاسی، اسلام سیاسی نباید دخالتی در رابطه قم با الازهر داشته باشد. پیشنهاد می شود حالا که کمیته برقراری رابطه تهران و قاهره تشکیل شده، ماده واحده استقلال و عدم دخالت عوامل سیاسی در رابطه قم با الازهر تنظیم و روابط سنتی الازهر و قم در پرونده ای مجزا با حضور سران دو جریان شکل گرفته و هدفش رابطه پایدار دو مرکز سنتی، بدون نقش آفرینی پارامترهای مزاحم سیاسی باشد.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1781774

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: ایران با مصر تیرگی روابط قم و الازهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۶۵۲۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آشتی داخلی، محور نشست فتح و حماس در پکن

نمایندگان جنبش‌های حماس و فتح با برگزاری نشستی در پکن به مساله حل و فصل اختلافات و مغایرت‌ها با یکدیگر پرداختند.

به گزارش ایسنا، منابع مطلع در این باره به شبکه الجزیره اعلام کردند در نشست دو روز گذشته جنبش حماس و فتح که به میزبانی پکن، پایتخت چین برگزار شد، بر ضرورت وحدت و پایان دادن به اختلافات تاکید شد.

این منابع افزودند اعضای ۲ جنبش تاکید کردند که این دیدار در چارچوب سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) و با پیوستن تمامی احزاب و گروه‌های فلسطینی به آن خواهد بود و در نشست بعدی که قرار است اواسط ژوئن در پکن برگزار شود، پرونده‌های مختلف را بررسی خواهند کرد.

طبق این گزارش، از جمله این پرونده‌ها، تمرکز بر نقش چین در تقویت وحدت فلسطین، تلاش برای پایان دادن به اشغالگری و تشکیل کشور فلسطین بر اساس قطعنامه‌های بین‌المللی است. این دو جنبش همچنین درباره ضرورت تشکیل یک دولت موقت، غیرجناحی و ملی در برهه فعلی رایزنی خواهند کرد. یکی از وظایف اولیه این دولت متحد کردن نهادهای فلسطینی و آماده‌سازی برای برگزاری انتخابات سراسری خواهد بود.

حاضران در نشست پکن بر وحدت موضع فلسطین در قبال جنگ علیه نوار غزه، اهمیت توقف جنگ نسل‌کشی، خروج کامل ارتش رژیم اشغالگر از این باریکه و هماهنگی تلاش‌های ملی مشترک برای کمک‌های فوری امدادرسانی به نوار غزه تاکید کردند. همچنین از جمله پرونده‌های مهم در دستور کار این نشست، بررسی هماهنگی مواضع و تلاش در کرانه باختری و قدس برای مقابله با حملات شهرک‌نشینان تندرو صهیونیست به روستاها و شهرک‌ها و حمله به مسجد الاقصی بود.

حماس و فتح همچنین بر اولویت موضوع اسرا و ضرورت حفاظت از حقوق و حمایت از آنها در این مرحله تاکید کردند.

در سطح داخلی نیز نمایندگان ۲ جنبش علاوه بر توقف تبادلات رسانه‌ای، ضرورت احیای کمیته‌های مشترک و رسیدگی به مشکلات پیش روی آنها را بررسی کردند. حماس و فتح همچنین بر سر ادامه گفت‌وگو و تلاش برای دستیابی به وحدت فلسطین در سریع‌ترین زمان ممکن توافق کردند.

رویترز پیشتر به نقل از مقامات حماس و فتح اعلام کرد چین میزبان مذاکرات برای گفت‌وگو درباره تلاش‌های آشتی داخلی خواهد بود. این خبرگزاری گزارش داد ریاست هیئت حماس را «موسی ابومرزوق» از اعضای دفتر سیاسی این جنبش و هیئت فتح را «عزام الاحمد» بر عهده دارد.

در همین حال وزارت خارجه چین اعلام کرد، فتح و حماس اراده سیاسی خود را برای تحقق آشتی از طریق گفت‌وگو ابراز کرده‌اند.

لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در یک نشست مطبوعاتی گفت نمایندگان فتح و حماس اخیرا برای گفت‌وگو در مورد ترویج آشتی فلسطین به پکن آمده‌اند. به گفته پکن که میزبان مذاکرات وحدت فلسطین است، طرفین برای ادامه گفت‌وگوها موافقت کردند و بر سر ایده‌هایی برای ادامه گفت‌وگو به توافق‌هایی دست یافتند.

انتهای پیام